Αρχείο SING - ΑΡΧΕΙΟ ΣΕΓΚΟΠΟΥΛΟΥ, ΑΛΕΚΟΥ - ΣΕΓΚΟΠΟΥΛΟΥ, ΡΙΚΑΣ

6 φάκελοι (286 τεκμήρια)

Το αρχείο Αλέκου και Ρίκας Σεγκοπούλου και το αρχείο Αλεξανδρινής Τέχνης αποκτήθηκαν από το Ίδρυμα Ωνάση το 2012, ως σύνολο, ταυτόχρονα με το αρχείο Κ. Π. Καβάφη.
Στο πλαίσιο της επεξεργασίας του Αρχείου Καβάφη, οι φάκελοι που ανήκουν στο αρχείο Αλέκου και Ρίκας Σεγκοπούλου, τμήμα του οποίου αποτελεί το αρχείο Αλεξανδρινής Τέχνης, διαχωρίστηκαν, αποτελώντας πλέον διακριτό αρχειακό σύνολο.

Το αρχείο Αλέκου και Ρίκας Σεγκοπούλου αποκτήθηκε από το Ίδρυμα Ωνάση το 2012.

Το αρχείο περιλαμβάνει τα αρχειακά κατάλοιπα του Αλέκου Σεγκόπουλου, κληρονόμου του Κ. Π. Καβάφη, και της συζύγου του Ρίκας Σεγκοπούλου, πρώτης επιμελήτριας (από το 1926 έως το 1939) του αρχείου Καβάφη.
Αναλυτικότερα, στους φακέλους του αρχείου περιέχονται τα κείμενα του Αλέκου και της Ρίκας Σεγκοπούλου που φωτίζουν το πρόσωπο και το ποιητικό έργο του Καβάφη, η αλληλογραφία του ζεύγους Σεγκοπούλου με τον ποιητή και με τρίτα πρόσωπα, καθώς και η αλληλογραφία του Σεγκόπουλου με βρετανικό εκδοτικό οίκο (The Hogarth Press) αναφορικά με την πρώτη συγκεντρωτική έκδοση του καβαφικού έργου στα αγγλικά. Επιπλέον, εντάσσονται τεκμήρια που σχετίζονται με άλλες δραστηριότητες του ζεύγους Σεγκοπούλου καθώς και τεκμήρια προσωπικού χαρακτήρα. Το αρχείο συμπληρώνεται με τη συλλογή φωτογραφιών που ήταν στην κατοχή του Αλέκου και της Ρίκας Σεγκοπούλου καθώς και ενός φακέλου που περιλαμβάνει τα ζωγραφικά σχέδια ή τις αναπαραγωγές τους, που απεικονίζουν τον Καβάφη και βρίσκονταν στην κατοχή του Αλέκου Σεγκόπουλου.
Τέλος, στο αρχείο Αλεξανδρινής Τέχνης περιλαμβάνονται, σχεδόν αποκλειστικά, τα χειρόγραφα κείμενα (πεζά και ποιήματα) που είχαν σταλεί προς δημοσίευση στο περιοδικό, επιστολές λογοτεχνών και λογίων προς τη σύνταξη του εντύπου, καθώς και χειρόγραφοι κατάλογοι με τα ονόματα λογοτεχνών και τις επωνυμίες εκδοτικών οίκων της Αθήνας.

Διατηρήθηκε το σύνολο του αρχείου.

Ενδέχεται να υπάρξουν μεταγενέστερες προσκτήσεις αρχειακού υλικού.

Α. Αρχειονομική τεκμηρίωση
Συντάχθηκε αναλυτικό ευρετήριο σε επίπεδο τεκμηρίου. Η ταξινόμηση των τεκμηρίων έγινε σε θεματικούς φακέλους και υποφακέλους και στη συνέχεια το περιεχόμενό τους ταξινομήθηκε χρονολογικά. Οι φάκελοι φέρουν ενιαία, αύξουσα αρίθμηση και εντάχθηκαν σε σειρές ακολουθώντας θεματολογικά κριτήρια.
Επειδή μέχρι σήμερα το αρχείο έχει εκτενώς χρησιμοποιηθεί ως πηγή δημοσιευμάτων και με σκοπό τη διευκόλυνση των ερευνητών, στο πεδίο περιγραφής με τίτλο «Παλαιές ενδείξεις ταξινόμησης» γίνεται η σύνδεση της νέας τεκμηρίωσης με τις ενδείξεις του ιστορικού καταλόγου Γ. Π. Σαββίδη.
Αναλυτικότερα, το ταξινομικό διάγραμμα του Αρχείου διαρθρώνεται ως εξής:

ΑΡΧΕΙΟ ΣΕΓΚΟΠΟΥΛΟΥ ΑΛΕΚΟΥ / ΣΕΓΚΟΠΟΥΛΟΥ, ΡΙΚΑΣ

Σειρά Ι: ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ
φάκελος: Κείμενα του Αλέκου και της Ρίκας Σεγκοπούλου σχετικά με τον Κ. Π. Καβάφη
φάκελος: Αλληλογραφία Αλέκου και Ρίκας Σεγκοπούλου
υποφάκελος: Εισερχόμενη αλληλογραφία από τον Κ. Π. Καβάφη
υποφάκελος: Γενική αλληλογραφία Αλέκου και Ρίκας Σεγκοπούλου
υποφάκελος: Αλληλογραφία του Αλέκου Σεγκόπουλου με τον εκδοτικό οίκο The Hogarth Press
φάκελος: Διάφορα
υποφάκελος: Άλλες δραστηριότητες
υποφάκελος: Προσωπικά τεκμήρια Αλέκου και Ρίκας Σεγκοπούλου
φάκελος: Φωτογραφικό αρχείο
φάκελος: Ζωγραφικά σχέδια

Σειρά ΙΙ: ΑΡΧΕΙΟ ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ
φάκελος: Περιοδικό Αλεξανδρινή Τέχνη
υποφάκελος: Πεζά και ποιητικά κείμενα
υποφάκελος: Επιστολές
υποφάκελος: Κατάλογοι

Β. Φιλολογική τεκμηρίωση

Στο αρχείο Αλέκου και Ρίκας Σεγκοπούλου η ομάδα φιλολογικής τεκμηρίωσης συμπλήρωσε την κατά τεκμήριο αρχειονομική περιγραφή, πραγματοποιώντας εγγραφές σε τρία πεδία (Σχετικά έργα Κ. Π. Καβάφη, Συμπληρωματικά σχόλια, Σημεία πρόσβασης – συμπληρωματικά).
Η εργασία της ομάδας κάλυψε το μεγαλύτερο μέρος του αρχειακού υλικού, με εξαίρεση τις φωτογραφίες και τα ζωγραφικά σχέδια ή τις αναπαραγωγές των σχεδίων που απεικονίζουν τον Καβάφη. Σε σχέση με το υπόλοιπο υλικό (κείμενα Αλέκου και Ρίκας Σεγκοπούλου, αλληλογραφία του ζεύγους με τον Κ. Π. Καβάφη και άλλα πρόσωπα, τεκμήρια προσωπικού χαρακτήρα και λοιπών δραστηριοτήτων, αρχείο Αλεξανδρινής Τέχνης), η ομάδα της φιλολογικής τεκμηρίωσης κινήθηκε μεθοδολογικά όπως και στο αρχείο Καβάφη.
Το πεδίο «Σχετικά έργα Κ. Π. Καβάφη» χρησιμοποιήθηκε για τον συσχετισμό του εκάστοτε τεκμηρίου με κάποιο συναφές έργο του Κ. Π. Καβάφη. Στο πεδίο αυτό σημειώνεται κάθε φορά ο τίτλος του σχετικού έργου και ο αριθμός του αντίστοιχου λήμματος από τη Βιβλιογραφία Κ. Π. Καβάφη (1886-2000) του Δ. Δασκαλόπουλου (Θεσσαλονίκη, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2003). Ανάμεσα στον τίτλο και στον αριθμό του λήμματος παρεμβάλλεται το σύμβολο > ακολουθούμενο πάντοτε από τον αριθμό λήμματος της Βιβλιογραφίας.
Στο πεδίο «Συμπληρωματικά σχόλια» ενσωματώθηκαν διευκρινιστικές πληροφορίες φιλολογικού ενδιαφέροντος, που αφορούν το κείμενο του τεκμηρίου. Τα μέλη της ομάδας χρησιμοποίησαν δευτερογενή βιβλιογραφία, αποκλειστικά στο πλαίσιο ταύτισης του τεκμηρίου ή στο πλαίσιο διασταύρωσης της αρχειακής πληροφορίας. Παράδειγμα εκτεταμένης χρήσης δευτερογενούς βιβλιογραφίας αποτελεί το αρχείο της Αλεξανδρινής Τέχνης. Τα κείμενα του αρχείου εντοπίστηκαν στα ψηφιοποιημένα τεύχη του περιοδικού Αλεξανδρινή Τέχνη (ψηφιακή συλλογή Κοσμόπολις) και παρατίθενται τα ακριβή στοιχεία της δημοσίευσής τους.
Τέλος, στο πεδίο «Σημεία πρόσβασης» καταγράφονται όροι-κλειδιά που εξυπηρετούν την αναζήτηση του τεκμηρίου από τον χρήστη.

Η ψηφιακή αναπαραγωγή του αρχείου (συμπεριλαμβανομένων των μεταδεδομένων περιγραφής του είναι αναρτημένη στο σύνολό της στον ιστότοπο του Ιδρύματος Ωνάση και παρέχεται σύμφωνα με τους όρους αναπαραγωγής. Η πρόσβαση στα πρωτότυπα τεκμήρια είναι δυνατή μόνο σε ειδικές περιπτώσεις και μετά την υποβολή σχετικού αιτήματος, προκειμένου να διασφαλισθούν η προστασία και η διατήρηση της φυσικής ακεραιότητας του πρωτότυπου αρχειακού υλικού.

Το σύνολο του Αρχείου Καβάφη του Ιδρύματος Ωνάση διατίθεται με άδεια Creative Commons, Αναφορά Δημιουργού – Παρόμοια Διανομή (CC BY-SA 4.0), διεθνής, έκδοση 4.0 ή μεταγενέστερη. Η αναφορά στο Αρχείο Καβάφη θα πρέπει να πραγματοποιείται με τον ακόλουθο τρόπο: © 2016-2018 Αρχείο Καβάφη Ίδρυμα Ωνάση. Στην περίπτωση που κάποιο έργο που εμπεριέχεται στο Αρχείο Καβάφη ανήκει σε τρίτο πρόσωπο, ορίζεται ακριβώς ο δικαιούχος των πνευματικών δικαιωμάτων και η άδεια με την οποία διατίθεται το έργο. Στην περίπτωση που κάποιος χρήστης θέλει να αποκτήσει επιπλέον δικαιώματα ή άδειες από αυτά που του παρέχει η άδεια Creative Commons με την οποία διατίθεται το αρχείο, θα πρέπει να επικοινωνήσει με το Αρχείο Καβάφη στην ηλεκτρονική διεύθυνση cavafyarchive@onassis.org.

Ελληνική. Κάποια τεκμήρια στη γαλλική και την αγγλική γλώσσα.

Το αρχείο αποτελείται από χειρόγραφα κείμενα (πεζά και ποιήματα), επιστολές, χειρόγραφους καταλόγους, έντυπα, δακτυλόγραφα κείμενα, φωτογραφίες και ζωγραφικά σχέδια. Ως υπόστρωμα γραφής χρησιμοποιείται είτε απλό χαρτί (με διαγράμμιση ή χωρίς) είτε χαρτόνι. Γραφή με μελάνι και μολύβι. Καταγράφονται, επίσης, ορισμένα από τα υδατόσημα που εντοπίστηκαν: Abondance, Navarre και Typewriting Parchment, Aero Bank J.R.F, Spartan Bond, Conqueror London και Aero Bank J.R.F., Oceana Ledger., Imperial Air Mail., Extra Strong.
Το αρχείο σώζεται σε σχετικά καλή κατάσταση. Παρατηρούνται οξειδώσεις από τη χρήση συνδετήρων, περιορισμένης έκτασης φθορές (σχισίματα, οπές) και σε ορισμένα τεκμήρια χρωματικές αλλοιώσεις. Πραγματοποιήθηκε προληπτική συντήρηση ταυτόχρονα με την ταξινόμηση του Αρχείου. Αφαιρέθηκαν, δηλαδή, οι μεταλλικοί σύνδεσμοι και αντικαταστάθηκαν από ειδικούς οι οποίοι δεν επιβαρύνουν το αρχειακό υλικό, ενώ, όπου ήταν εφικτό, τοποθετήθηκαν ανοιχτά όσα τεκμήρια φυλάσσονταν διπλωμένα, με παράλληλη χρήση προστατευτικού χαρτιού.
Η φυσική κατάσταση κάθε τεκμηρίου καταγράφεται στο αντίστοιχο πεδίο της περιγραφής του.

Συντάχθηκε αναλυτικό ευρετήριο του αρχείου σε επίπεδο τεκμηρίου.

Το αρχείο Αλέκου και Ρίκας Σεγκοπούλου και τα τεκμήρια που αφορούν στο αρχείο Αλεξανδρινής Τέχνης, όπως αυτά αποτυπώνονται στον Ιστορικό Κατάλογο Σαββίδη, δεν μικροφωτογραφήθηκαν το 1963. Αντιθέτως, ψηφιοποιήθηκαν στο σύνολό τους το 2017 από το Ίδρυμα Ωνάση.

Αρχειακές πηγές που σχετίζονται με το Αρχείο Αλέκου και Ρίκας Σεγκοπούλου φυλάσσονται στο:

Α. ΙΔΡΥΜΑ ΩΝΑΣΗ, ΑΡΧΕΙΟ ΚΑΒΑΦΗ:
Καβάφη, Κ. Π. (αρχείο)

Β. ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΗΣ (ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ):

Σεγκόπουλος, Αλέκος και Ρίκα (αρχείο)

Σεγκόπουλος, Αλέκος Δ., «ΑΡΧΕΙΟ ΣΕΓΚΟΠΟΥΛΟΥ, ΑΛΕΚΟΥ - ΣΕΓΚΟΠΟΥΛΟΥ, ΡΙΚΑΣ» (1918-1966), Αρχείο, Αρχείο Αλέκου και Ρίκας Σεγκοπούλου του Ιδρύματος Ωνάση, GR-OF CA SING, στο: Ψηφιακή Συλλογή του Αρχείου Καβάφη, επιμ. Ίδρυμα Ωνάση, Αθήνα, τελευταία ενημέρωση 01.10.2025: https://cavafy.onassis.org/el/object/9yxh-z99a-3979.

Η περιγραφή έγινε σύμφωνα με το Διεθνές Πρότυπο Αρχειακής Περιγραφής (Γενικό)-Δεύτερη έκδοση, Διεθνές Συμβούλιο Αρχείων, Οττάβα 2000. Για την Ελλάδα: Ελληνική Αρχειακή Εταιρεία (Ε.Α.Ε), Απρίλιος 2002, μετάφραση: Χριστίνα Βάρδα - Αμαλία Παππά - Ζήσιμος Χ. Συνοδινός. επιμ. Χριστίνα Βάρδα-Ζήσιμος Χ. Συνοδινός, Αθήνα 2002.

Νοέμβριος 2017 – Σεπτέμβριος 2018

Η καταγραφή, ταξινόμηση και περιγραφή του αρχείου έγινε από τον Νίκο Κουτσουμπό και την Αλεξία Παπακώστα.

Η φιλολογική τεκμηρίωση του αρχείου έγινε από τον Αλέξανδρο Κατσιγιάννη και τη Σοφία Ζησιμοπούλου.